Vlak na mijn verjaardag zag ik voor mijn eigen huis deze twee geschubde inktzwammen staan, zomaar tussen de voorgevel en stoeptegels.
Een ongebruikelijke tijd en plaats voor de geschubde inktzwam want meestal vind je hem in de zomer en herfst in weilanden, bermen, parken en op akkers.
Voedselrijke, pas omgewerkte grond, daar voelt hij zich thuis.
Hier op de Weesperzijde klopt voedselrijk, met al die herfstblaadjes en honden.
Dat hij er zo laat in het jaar pas is, komt door de droogte in het najaar, gecombineerd met het zachte weer nu.
Eindelijk was het voor dit schimmelorganisme vochtig genoeg om eens vruchtlichamen te vormen.
Hoewel ze heel lekker zijn, kon ik het niet over mijn hart verkrijgen ze te plukken, in stukjes te snijden en in een beetje boter te bakken.
Zacht weer
De temperatuur is in de afgelopen dagen heel mild, echt van dat fijne zachte weer waar planten zo goed bij gedijen. Er is bijna weer genoeg regen gevallen en het heeft zelfs ook al gesneeuwd.
Dat bleek gisteren tijdens een prachtige wandeling in het Bennekomse bos, langs de Oosterengse beek en over landgoed Quadenoord.
Er stonden verrassend veel kruiden, die hier duidelijk van profiteerden en van het vele licht nu het blad van de boom is.
Zoals de kleine veldkers en de bosbes.
Kleine veldkers, Cardamine hirsuta
Overal waar licht en ruimte is, zie je de kleine veldkers.
Midden in het Bennekomse bos zag ik gisteren een aantal mooie verse en grote exemplaren staan.
Zand eraf vegen en je hebt een heerlijke snack. Voor goede herkenning zie ook de Flora van Nederland.
Bosbes, Vaccinium myrtillus
De bosbes kan iets bijzonders: als het winter wordt laat hij net als veel andere struiken en bomen is ons land zijn blaadjes vallen. Maar de takken zijn en blijven groen en bevatten bladgroenkorrels.
Daarmee kunnen ze op milde dagen en lichte plaatsen nog steeds fotosynthetiseren, dat wil zeggen hun eigen voedsel (glucose) maken.
De foto is gisteren gemaakt in het Bennekomse bos. Je ziet aan de voet van de groene bladloze takjes van de bosbes ook alweer bleekgroene jonge blaadjes uit de grond komen.
Zelfs in de sneeuw vorige week, tijdens mijn laatste wildplukwandeling van het jaar, hebben we nog veldzuring, berenklauw, hondsdraf, look-zonder-look, weegbree, brandnetel en braamblad gevonden voor een rijke lunch. Zie foto.
De meeste planten kunnen heel goed tegen een paar graden vorst.
Mispel
Mijn seizoensvrucht is dit keer de niet heel bekende mispel, met voor de avontuurlijk kokers een feestelijk winterrecept van mispelpuree waar je gemakkelijk op kunt variëren.
Mispel, Mespilus germanica
De naam is wel bekend maar de smaak niet. Jammer, want hij is echt lekker kruidig.
De smaak lijkt wel op peer, niet zo vreemd want hij hoort net als de peer en appel tot de rozenfamilie. Mispel is wel wat bewerkelijk om klaar te maken maar de moeite waard.
De Romeinen verbouwden de plant want de vruchten zijn lekker en rijk aan vitamine C.Het is een archeofyt, een plant die lang geleden door de mens verplaatst is. De mispel werd uit Azië naar Griekenland gebracht en verder Europa in, dit gebeurde al in de 7e eeuw voor onze jaartelling.
De naam Mespilus komt van de Griekse woorden mesos en spilos, wat midden en steenmassa betekent. De pitten ofwel stenen zijn inderdaad heel hard en het vruchtvlees bevindt zich er omheen.
De tweede naam germanica is gegeven omdat men vroeger dacht dat de mispel een Duitse inheemse plant was.
Je vindt hem in bos, park, langs bosranden en wegen. In mei herken je de boom makkelijker door de grote witte bloemen, anders is ie moeilijk te vinden. Je oogst de mispels na de vorst als ze zacht beginnen te worden.
Deze mispel-foto is door Lisette op 9 november gemaakt. Zij heeft een mispelboom in haar tuin en haar oogst deelt ze altijd met mij, erg fijn!
Wil je de mispel nog beter leren kennen?
Kijk degelijk filmpje van de Flora van Nederland.
De uitdrukking is: zo rot als een mispel. Echt rot moet ie niet worden, maar wel zacht. Boswachter Hanne vertelt hierover in haar deskundige vlog.
Leestips
Nu de natuur langzaam in rust gaat is het een goede gelegenheid om via boeken de natuur beter te leren kennen en begrijpen. Al die heerlijke boeken over planten, natuur in de stad, bijen en de zintuigen van planten. Zo kan ik in het nieuwe jaar nog beter kijken naar de natuur en ervan genieten.
Mijn 3 leestips voor deze winter: zijn:
Darwin in de stad
Menno Schilthuizen
Evolutie in de stad, de aanpassing van planten en dieren aan de stedelijke omgeving gaat snel.
Bekend is de koolmees die hoger gaat zingen, maar er zijn veel meer voorbeelden van succesvolle aanpassing aan de urbanisatie.
Verrassend en positief boek.
Plantenrevolutie
Stefano Mancuso
Hoe planten onze toekomst bepalen.
De overlevings-strategieën van planten zijn oud, beproefd en bijzonder effectief en efficiënt.
Ze zijn dermate geniaal dat ze toegepast worden als inspiratiebron in de techniek en voorbeeld voor de robotisering van onze samenleving.
Handboek voor de bijenfans
Gerard Sonnemans en Jasper de Ruiter
Toegankelijk en informatief boek dat je meeneemt naar de bijzondere wereld van de bijen.
Mooie afbeeldingen. Iedere paragraaf kan los gelezen worden.
Bij iedere bladzijde groeit je affiniteit met en bewondering voor deze kleine maar belangrijke diertjes.
Voor alle leeftijden.